تاریخچه ی بسکتبال در ایران

دایرﺓ المعارف بریتانیکا ،سال ورود بسکتبال به کشور
ما ایران را ۱۹۰۱ میلادی برابر با ۱۲۸۰ﻫ.ﺵ نوشته است ؛ اما،آنچه مسلم است اینکه
اولین نشانه های ورود بسکتبال به ایران در سال های ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ دیده شده ، که آن
همتوسط کارکنان سفارت خانه های خارجی در ایران بوده است...
 

برای خواندن ادامه ی تاریخچه به ادامه ی مطلب مراجعه کنید

در سال ۱۳۱۴،یک مربی
ورزش به نام فریدون شریف زاده ورزش بسکتبال را به دانش آموزان دبیرستان البرز(کالج
البرز)تهران معرفی و پایه گذاری کرد وکم کمدیگر مربیان ورزش به گسترش و آموزش این
ورزش پرداختند.
در سال۱۳۲۴،فدراسیون بسکتبال ایران تشکیل شد و نخستین حضور
بسکتبال ایران در میدان های بین المللی، در بازی های المپیک لندن
(۱۹۴۸)بود.
ازمیان بهترین بازیکنان تاریخ بسکتبال ایران می توان این نام
هارابرشمرد: کامبیز مخبری،حسین سرودی، مسعود ماهتابانی، نادر کاشانی، سروش نگهبان،
امیر ایلیاوی،مجید توفیق،مظفر بنی هاشمی ، مهرداد نوری ، کمال جمالی ، سجاد باقری
و… .

«توپ بسکتبال»
در دو سال نخست که بازی بسکتبال
ابداع شد، توپ فوتبال رابرای بازی به کار می بردند. اما چون این توپ سبک بود،در
سال۱۸۹۴ میلادی اولین توپ مخصوص بسکتبال توسط یک کارخانه دو چرخه سازی تولید شد که
اندکی بزرگتراز توپ فوتبال بود.در سال ۱۹۳۷نوع دیگری توپ بسکتبال ، بزرگتر اما سبک
تر،به بازار آمد و آنگاه د سال ۱۹۴۹ توپی ساخته شد به همین شکل و اندازه و وزن فعلی
که هنوز هم مورد استفاده است.
توپ بسکتبال
بزرگتر از توپ های معمولی است و آنرا از جنس چرم، لاستیک ، یا
پلاستیک می سازند و هنگام استفاده، باد میکنند.محیط یک توپ قانونی بسکتبال ،پس از
باد شدن باید حداقل ۷۵ سانتی متر و حداکثر ۷۸ سانتی متر باشد.ضمن آنکه ، در این حال
وزن توپ نباید کمتر از ۶۰۰گرم و بیشتر از ۶۵۰ گرم باشد.

«لباس»
بازیکنان بسکتبال ، در ابتدا یک شلوار
بلند وبلوز آستین کوتاه می پوشیدند.اما در حال حاضر لباس برای ورزش بسکتبال یک بلوز
رکابی با شورت و کفش و جوراب مخصوص است. لباس هر تیم باید یکرنگ باشد وشماره ی هر
بازیکن در پشت و جلو پیراهن نسب شود.

«تعداد نفرات»
تعداد نفرات بازیکنان نخست تیم
های بسکتبال ،نا محدود بود و هر تیم می توانست از نفرات دلخواه استفاده کند ! اما
چون لازم بود که مقرراتی در کار باشد تعداد بازیکنان هرتیم را ۹ نفر قرار دادند که
بعدها به هفت نفر و سرانجم به ۵ نفر کاهش یافت.
امروزه مسابقه ی بسکتبال بین دو
دسته ی پنج نفری انجام می شود که چون تعداد رسمی نفرات تیم ۱۰ نفر است(که گاه ۱۲ و
حتی ۱۵ نفر هم می رسد)، بازی کنان به جای همدیگر واردزمین می شوند و این تعویض به
دفعات صورت می گیرد.
از پنج بازیکنی که بازی میکنند یک نفر سر گروه [۱]تیم است و
در واقع ناظر و نماینده تیم خود در زمین شمرده می شود .

«وقت بازی»
مسابقه بسکتبال در دو وقت ۲۰ دقیقه
ای انجام می گیرد که در بین این دو وقت ۱۰ دقیقه ای برای استراحت بازیکنان دو تیم
در نظر گرفته شده است .اگر درپایان چهل دقیقه مسابق، دو تیم به نتیجه ی مساوی دست
یابند ، داور بازی یک وقت ۵ دقیقه ای اضافه می کند و اگر باز هم مسا وی شوند یک وقت
۵ دقیقه ای دیگر هم بازی میکنند اینکار تازمانی ادامه می یابد که یکی از تیم هابه
امتیاز بیشتری دست یابد و برنده ی مسابقه شود.البته در میان این ۵دقیقه ها هر بار
یک وقت ۱دقیقه ای برای استراحت در نظر می گیرند.

«قوانین و مقررات»
بازی بسکتبال یک ورزش گروهی
است که در اکثر نقاط دنیا متداول است. یک زمین قانونی و مناسب برای بسکتبال باید به
طور کامل مسطح و بدون هرگونه مانع وبرآمدگی باشد.این ورزش را نمی توان در زمین های
خاکی یا چمن اجرا کرد.بلکه سطح زمین باید از مواد سفت مانند آسفالت، سیمان و چوب
پوشیده شده باشد.
«اندازه زمین»
میدان های بسکتبال همه به یک اندازه نیست .
زمین بازی برای خردسالان کوچکتر از زمین بزرگسالان است.مسابقات رسمی درمیدان هایی
به شکل مسطتیل به طول ۲۶ متر و عرض ۱۴ متر برگزار می شود که طول و عرض زمین را می
توان به نسبت ۲ متر در یک متر کم و زیاد کرد.

«خط کشی زمین»
زمین بسکتبال بشکل خاصی خط کشی می
شود. خط های دور زمین به پهنای ۵ سانتی متر است.از مرکز زمین به موازات عرض زمین خط
کشی می شود که زمین بازی را به دو قسمت مساوی تقسیم می کند. در وسط دو دایره متحد
المرکز به شعاع های۹۰سانتی مترو۸۰/۱متر رسم می کنند. مرکز این دایره ها که درست
مرکز زمین است ، محل آغاز بازی است.در دوطرف زمین ، دو ذوزنقه در زیر حلقه ها برروی
زمین ترسیم می شود که ارتفاع این ذوزنقه ها ۸۰/۵ متر است.

تخته و حلقه پرتاب
در سال۱۸۹۲ بازیکنی به نام
«لئو آلن» سبدی بافته شده از سیم به کار برد تا دیرتر پاره شود ؛ وبرای آنکه توپ به
هرسو پرتاپ نشود ومدت بیشتری در جریان بازی باشد ، تخته ای هم در پشت سبد قرار
دادند.
زنبیل وتخته به تدریج جای خود را به حلقه و تور و تخته های مخصوص از جنس
تلق داده اند که امروزه به کار می روند.
تخته بسکتبال مسطتیلی است به طول ۸۰/۱
متر و عرض ۲۰/۱ متر که جای آن در فضای بالای زمین در دو انتهای میدان است و باید به
گونه ای قرار گیرند که به اندازه ی ۱۲۰ سانتی متر با خط انتهای زمین فاصله داشته
باشد. این تخته به کمک میله هایی آهنی به سقف سالن یا به زمین وصل و محکم می
شوند.درهر حال ،ارتفاع تخته از کف سالن بازی۷۵/۲ سانتی متر است. بر این تخته،حلقه
پرتاب (در فاصله ۳۰ سانتی متر از قاعده تخته) نصب است که در کل۳۰۵ سانتی متربا زمین
فاصله دارد.
قطر حلقه بسکتبال ۴۵ سانتی متر و ارتفاع توری که به شکل سبد ده آن
متصل می شود ۳۰ سانتی متر است